7. Dom Ludowy im. Karola Dittricha tzw. "Ludowiec" - pełnił funkcję domu kultury dla pracowników zakładów lniarskich. Wybudowany z funduszy jednego ze współwłaścicieli zakładów Karola Dittricha.Oddany do użytku w 1913 r. Znajdował się tu teatr, występowały i występują chóry "Echo" i "Lira", a obecnie w sali teatralnej działa kino "Len". Po 1945 r. Międzyzakładowy Dom Kultury, a obecnie Miejski Dom Kultury.

8. Kantoratschule - w latach 1896 - 1899 stanął dwupiętrowy budynek tzw. "Cantorschule und Madchenschule" z ryzalitem frontowym o ozdobnym szczycie zwieńczonym arkadowym fryzem. Prowadził ją Adolf Hauptman "dla 40 chłopców". Najprawdopodobniej szkoła ta miała przygotować do zawodu kancelisty, pracownika kantoru, przeznaczona była głównie dla dzieci niemieckich. Obecnie Gimnazjum Publiczne nr 2 (dawna Szkoła Podstawowa nr 3).

9. Kościół p.w. Matki Bożej Pocieszenia - kościół farny, zbudowany w latach 1900 - 1903, w stylu neogotyckim, arch. Józef Pius Dziekoński. Wybudowany m.in. z funduszy K. Dittricha, który przeznaczył też na ten cel ponad 3 mln cegieł z będącej jego własnością cegielni w Radziejowicach. Kościół wzorowany na katedrze w Kolonii - 8-krotnie pomniejszony. Witraże projektu Józefa Mehoffera. Obok plebania z 1903 r.

10. Nowy świat - dzielnica domów robotniczych. Najstarsze budynki z sąsiedniej ul. Długiej (obecna ul. Limanowskiego) pochodzą z 1867 r. Późniejsza rozbudowa osiedli w 1871 r. i w latach 1880 - 1910. Domki zbudowane z czerwonej cegły, a charakterystycznym elementem są drewniane budynki gospodarcze z galeryjką i schodami, a także przydomowe ogródki. W kamienicy przy ul. Narutowicza 34 mieści się oddział Muzeum Mazowsza Zachodniego - Gabinet Pisarza Pawła Hulki - Laskowskiego.

11. Kościół p.w. św. Karola Boromeusza - zbudowany w 1891 r. w stylu neogotyckim. Pierwszy kościół parafii rzymsko - katolickiej w Żyrardowie. Wybudowany dzięki funduszom Karola Dittricha właściciela Zakładów Lniarskich.

12. Szpital - zbudowany w latach 1892 - 1894 i wzorowany na jednym z najnowocześniejszych w tym czasie szpitali - Klinice Drezdeńskiej. Przeznaczony głównie dla żyrardowskich robotników. Posiadał m.in. elektryczność i c.o. W szpitalu leczono rannych żołnierzy z okresu I wojny światowej, bitwy warszawskiej 1920 r. oraz żołnierzy Wermahtu w czasie okupacji.

13. Przytułek dla starców - 3-piętrowy, skanalizowany budynek z oświetleniem elektrycznym, wybudowany w bezpośrednim sąsiedztwie szpitala w latach 80-tych XIX w. Obecnie Dom Pomocy Społecznej, gdzie przebywają osoby wymagające intensywnej opieki medycznej.

14. Stara Szkoła - zbudowana w 1882 roku. Pierwotnie Szkoła Powszechna nr 1, później szkoła tkacka, a w chwili obecnej Państwowa Szkoła Muzyczna. Przed budynkiem pomnik poświęcony organizacji harcerskiej "Młody Las", która niosła pomoc rannym polskim żołnierzom we wrześniu 1939 r.

16. Resursa - zbudowana w latach 80-tych XIX w. placówka kulturalna dla lokalnej elity, w tym głównie dla urzędników fabrycznych, kadry inżynierskiej i okolicznej szlachty. Odbywały się tu m.in. przedstawienia teatralne, odczyty, bale i zabawy okolicznościowe, funkcjonowała bibliotek, a również można było zagrać w bilard. Na zewnętrznej ścianie tablica pamiątkowa poświęcona pierwszemu posiedzeniu Żyrardowskiej Rady Delegatów Robotniczych w dn. 19 IX 1918 r. Przez wiele lat najbardziej reprezentacyjny budynek w Żyrardowie - wnętrza piękne sale z dekoracjami neorenesansowymi. Obok znajduje się budynek dawnej kręgielni. czytaj więcej >>

17. Dawna ul. Wiskicka - trakt łączący ziemię rawską z ziemią sochaczewską. Ulica dzieli miasto na dwie czytelne części - część fabryczną (zachodnia strona) i część robotniczą - mieszkalną (wschodnia strona). Do dnia dzisiejszego wciąż główna ulica miasta. Obecnie ul. 1-go Maja a zarazem droga krajowa nr 50.

18.Wille - rezydencjonalna dzielnica mieszkaniowa wybudowana w latach 80 - tych XIX w. dla dyrektorów żyrardowskiej fabryki. Szereg zachowanych do dnia dzisiejszego w bardzo dobrym stanie dwupiętrowych budynków w większości wciąż pełniących funkcje mieszkalne.

20. Wozownia Zakładowej Straży Ogniowej - dawna wozownia straży ogniowej zbudowana w 1896 r. Obecnie samochodowy warsztat naprawczy. Jego rewaloryzacja i nadanie nowej funkcji to jeden z pierwszych zrealizowanych projektów rewitalizacji.

Krajobrazowy park im. K. Dittricha - fotogaleria

21. Krajobrazowy park im. K. Dittricha, przez który przepływa Pisia Gągolina, zaprojektowany przez Karola Sparmana - projektanta m.in. Ogrodu Botanicznego w Warszawie. Powstały równolegle z pałacykiem K. Dittricha. Na jego terenie pozostałości architektury ogrodowej i zabytkowy drzewostan.

22. Pałacyk reprezentacyjny K. Dittricha (współwłaściciela Zakładów Żyrardowskich) - eklektyczny, z lat 1885 - 1890, typ neorenesansowej rezydencji w tzw. kostiumie francuskim. Obecnie w pałacyku znajduje się siedziba Muzeum Mazowsza Zachodniego (dawniej Muzeum Historii Ruchu Robotniczego, a potem Muzeum Okręgowe).

23. Szkoła Policyjna - lata 20 - te XX w. Obecnie budynek mieszkalny.

25. Kościół ewangelicki - zbudowany w 1898 r. wg projektu Lessnera w stylu neogotyckim. W latach 70-tych XX w. odkupiony ze składek mieszkańców na rzecz parafii rzymskokatolickiej p.w. Wniebowstąpienia Pańskiego.

26. Kaplica ewangelicka - neogotyk, obecnie kaplica parafii ewangelicko-augsburskiej p.w. Wniebowstąpienia Pańskiego. Ewenement na skalę kraju, a nawet Europy - na jednym terenie, w bezpośrednim sąsiedztwie istnieją obok siebie parafia rzymskokatolicka i ewangelicka.