W sobotę, 3 maja, o godz. 18.00, Resursa zaprasza na wykład Jerzego Brukwickiego ,,Obrazy przemian. Niezależna sztuka polska lat 80. XX wieku”, połączony z ekspozycją dokumentującą wystawy i dzieła tamtego okresu. Wydarzenie odbędzie się w ramach miejskich obchodów Święta Konstytucji 3 Maja oraz 10. rocznicy wstąpienia Polski do Unii Europejskiej.

Kultura niezależna odegrała ważną rolę w polskiej drodze do wolności i demokracji. Niezależna od decyzji władz politycznych, od wszechobecnej cenzury pomogła społeczeństwu, związanemu z ideami „Solidarności”, w pokonaniu trudnych, dramatycznych wydarzeń, ograniczeń i represji. W stanie wojennym i czasie późniejszym wzmacniała ducha narodu, budowała solidarność społeczną i przestrzenie wolności w zniewolonym kraju. Koncerty, spektakle teatralne, występy kabaretowe, recitale piosenek, wystawy, podziemne książki i gazety, kasety wideo, pocztówki i znaczki pocztowe przynosiły nadzieję, tworzyły nowe formy więzi międzyludzkich, wspólnot myśli, wartości i emocji. Stanowiły rodzaj demonstrowania sprzeciwu wobec ówczesnego aparatu władzy i bezpieczeństwa. Dochodziło do niecodziennych spotkań artystów z widzami, z publicznością.

W sztuce najważniejszymi kryteriami ponownie stały się dobro, prawda i piękno, a nie ideologia. Obrazy, rzeźby, rysunki, grafiki, plakaty, fotografie stały się świadectwami czasu.

Mówiły o godności, sprawiedliwości, dokumentowały i interpretowały społeczne nastroje. Wyrażały sprzeciw wobec represji, przemocy i nietolerancji. Przypominały o wydarzeniach historycznych ukrywanych i fałszowanych przez komunistyczne władze. Poruszały serca i sumienia.

Kultura niezależna stanowiła zjawisko różnorodne, obejmowała różne środowiska. Zapominamy o tamtych wydarzeniach. Nie rozmawiamy o nich z młodymi. Wiele z ówczesnych działań kulturalnych nie zostało udokumentowanych. Żyją w dziełach i dokonaniach artystów, we wspomnieniach ich organizatorów i uczestników. Podczas spotkania opowiem o najważniejszych z nich, o niezwykłej atmosferze, którą sztuka niezależna lat 80. wówczas współtworzyła.

Jerzy Brukwicki

Wystawy kościelne – specyficzny dla okresu „Solidarności” i stanu wojennego w Polsce fenomen kulturowy, integrujący niezależne środowiska artystyczne. Niektóre z odbywających się pod patronatem Kościoła wystaw należą do największych wydarzeń kulturalnych lat 80.: Apokalipsa, światło w ciemności (1984, kościół św. Krzyża w Warszawie), Przeciw złu, przeciw przemocy (1985, Nowa Huta – Mistrzejowice, Podkowa Leśna), Niebo nowe i ziemia nowa? (1985, Warszawa, kościół przy ul. Żytniej), Czas smutku, czas nadziei (1985, Poznań, kościół Matki Boskiej Bolesnej), Polska Pieta (1986, tamże, następnie w kilku innych miastach). Większość z nich była pomyślana jako nastrojowy environment, poruszający serca i sumienia, w którym dzieła różnych sztuk współtworzyły silne napięcie i różne treściowe skojarzenia, przeważnie religijno-patriotyczne. […] Inicjatorami w.k. byli bądź wybitni krytycy i artyści (np. Janusz Bogucki, Tadeusz Boruta, Jerzy Brukwicki, Jan Góra, Marek Roztworowski, Jerzy Ryba, Aleksander Wojciechowski), bądź same instytucje kościelne (np. Muzeum Archidiecezjalne w Warszawie). […]

(Jerzy Brukwicki był autorem wystaw Przeciw złu, przeciw przemocy, Czasu smutku, czasu nadziei i Polskiej Piety)

Jolanta Chrzanowska-Pieńkos, Andrzej Pieńkos

LEKSYKON SZTUKI POLSKIEJ XX WIEKU

Wydawnictwo Kurpisz, Poznań 1996

Jerzy Brukwicki to krytyk sztuki i dziennikarz. Był wieloletnim szefem warszawskiej Galerii Krytyków Pokaz. Szczególnie zajmuje się dziejami grafiki, plakatu. W latach 80. współtworzył ruch kultury niezależnej. Zrealizował ponad 350 wystaw w kraju i za granicą; autor m.in. ,,Polskiej Piety”, ,,Czasu smutku, czasu nadziei”, ,,Wobec zła”, ,,W drodze. O sensie wędrówki przez życie”, ,,Rachunku”, ,,... ze snów”. Był kuratorem wystaw Magdaleny Abakanowicz, Sylwestra Ambroziaka, Tadeusza Boruty, Jana Młodożeńca, Piotra Młodożeńca, Romualda Oramusa, Stanisława Sobolewskiego, Ryszarda Stryjeckiego, Józefa Szajny, Andrzeja Wajdy, Grzegorza Witka. Współpracował z redakcją ,,PWA”, ,,Kaleidoscope”, ,,Kunstmarkt”, ,,Polish Culture”, ,,Pokaz”, ,,Rondo Europa”, ,,WIK”, culture.pl.

Nie jest to pierwsze spotkanie Jerzego Brukwickiego z miłośnikami sztuki w naszym mieście.

W roku 2011 zaprezentował w Resursie wystawę plakatów ,,Polacy dla zjednoczonej Europy”. W marcu 2013 roku, w Galerii ,,Resursa” miała miejsce wystawa ,,Oblicza Polskiego Plakatu”, na której pokazano plakaty z kolekcji Danuty i Jerzego Brukwickich.

Zaś w maju 2013 roku odbył się wykład ,,Andrzej Wajda – malarz, rysownik”.