Trochę historii…

Początki żyrardowskiego cmentarza nierozerwalnie związane są z rozwojem Fabryki Wyrobów Lnianych i powstającej wokół niej osady fabrycznej. Na prośbę właścicieli fabryki, K.A. Dittricha i K. Hiellego władze archidiecezjalne w 1873 r. z upoważnienia Dziekana Dekanatu Grodziskiego cmentarz został poświęcony. Początkowo administrowali nim właściciele fabryki. W 1894 r. został przekazany władzom kościelnym, które zarządzają nim do dnia dzisiejszego. W 1991 r. cmentarz w Żyrardowie został wpisany do rejestru zabytków.

            XIX-wieczny Żyrardów to miejsce, w którym spotykali się ludzie różnych narodowości i wyznań religijnych. Łączyła ich praca w fabryce, a po śmierci wspólne miejsce spoczynku. Większą część cmentarza, zgodnie ze strukturą narodowościową mieszkańców miasta, przeznaczono dla katolików, mniejszą oddano ewangelikom i prawosławnym. Kwartały te nie zostały oddzielone od siebie w sposób trwały, tylko osobne bramy wskazują, iż leżą tu ludzie różnych wyznań.

Podsumowanie dotychczasowych akcji

Na terenie żyrardowskiego cmentarza spoczywają osoby związane z historią naszego miasta i kraju – powstańcy, żołnierze, prezydenci Żyrardowa, organizatorzy życia kulturalnego i społecznego, i ci najliczniejsi, którzy swoim życiem zasłużyli na pamięć przyszłych pokoleń. Wiele nagrobków to swego rodzaju dzieła sztuki, arcydzieła rzemiosła kamieniarskiego.

Zainicjowana w 2007 roku przez Stowarzyszenie „Fabryka Feniksa” akcja pod hasłem „Ratujmy naszą historię od zapomnienia”, organizowana przy współpracy z Prezydentem Miasta Żyrardowa, ma na celu stopniowe, konsekwentne odnawianie najstarszych i najcenniejszych nagrobków, będących częścią historii naszego miasta.

Do tej pory, dzięki zebranym funduszom oraz przekazanym przez prezydenta Żyrardowa środkom z budżetu miasta, udało się odnowić następujące nagrobki:
- grób Marie Marcellin, jedyny na żyrardowskim cmentarzu ślad rodu Dittrichów

- grób pierwszego burmistrza Żyrardowa, Józefa Procnera
- symboliczny grób poległego na Pawiaku wieloletniego prezydenta Żyrardowa, Edmunda Orlika
- krzyż na grobie J. Engela z 1896 r.
- dwie rzeźby nagrobne aniołków na grobach F.K. Schinzla z 1885 r. oraz M. Rüster z 1899 r.
- krzyże w kwaterze Grobu Nieznanego Żołnierza
- rzeźba anioła na grobie rodziny Kazibetów z 1907 r
- rzeźba mnicha na rodzinnym grobie Brzezińskich z 1938 r.

            Dotychczasowe cztery akcje, zorganizowane pod hasłem „Ratujmy naszą historię od zapomnienia” pokazały, że żyrardowianie potrafią jednoczyć się wokół cennych inicjatyw i razem zrobić coś ważnego na rzecz miasta, jego dziedzictwa i przyszłych pokoleń. Mamy nadzieję, że w tym roku będzie podobnie. Zachęcamy wszystkich odwiedzających 1 listopada groby swoich bliskich do udziału w akcji. Kwestujący zaopatrzeni będą w imienne identyfikatory i zaplombowane puszki z logo akcji.