Gminna ewidencja zabytków jest zbiorem zawierającym wykaz obiektów i obszarów z terenu gminy podlegających ochronie konserwatorskiej wraz z dokładną i stale aktualizowaną informacją o tych obiektach i obszarach. Zgodnie z art. 22 pkt 5 ww. ustawy z dnia 23 lipca  2003 r.  o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. Nr 162, poz. 1568 z późn. zm.,  „W  gminnej ewidencji zabytków powinny być ujęte:

1. zabytki nieruchome wpisane do rejestru;

2. inne zabytki nieruchome znajdujące się w wojewódzkiej ewidencji zabytków;

3. inne zabytki nieruchome wyznaczone przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) w porozumieniu z wojewódzkim konserwatorem zabytków.”

Założenie i prowadzenie gminnej ewidencji zabytków jest ustawowym obowiązkiem wójta (burmistrza, prezydenta miasta). Jest ona prowadzona w formie zbioru kart adresowych zabytków nieruchomych z terenu gminy, zawierających wskazanie rodzaju zabytku, jego nazwę oraz dokładne miejsce położenia. Ewidencja, będąca dokumentem porządkującym zasób dziedzictwa kulturowego miasta w zakresie zabytków nieruchomych, stanowi podstawę do sporządzenia gminnego programu opieki nad zabytkami. Służy także sprawnej realizacji ustawowych obowiązków w zakresie ochrony zabytków nałożonych na organy administracji publicznej, w tym jednostki samorządu terytorialnego, polegających w szczególności na: „zapewnieniu warunków prawnych, organizacyjnych i finansowych umożliwiających trwałe zachowanie zabytków oraz ich zagospodarowanie  i utrzymanie”,  „zapobieganiu zagrożeniom mogącym spowodować uszczerbek dla wartości zabytków”, „uwzględnianiu zadań ochronnych w planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz przy kształtowaniu środowiska”.

Gminna ewidencja zabytków Miasta Żyrardowa prowadzona jest w formie papierowej i elektronicznej. Karty adresowe obiektów chronionych zawierają, poza wyżej wymienionymi danymi, informacje dotyczące datowania obiektu, form ochrony (wpis do rejestru zabytków, ustalenia ochrony w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego), zwięzły opis cech i wartości kulturowych obiektu lub obszaru oraz ich stanu zachowania i ewentualnych zagrożeń.

W celu potwierdzenia aktualności danych, ewentualnie uzupełnienia informacji o danym zabytku, zawartych w wykazie zabytków nieruchomych, w karcie adresowej obiektu, prosimy o kontakt z Biurem Miejskiego Konserwatora Zabytków w Żyrardowie, ul. Mireckiego 56, tel: (46) 858 15 01.