W Żyrardowie początki konspiracji sięgają października 1939 r., kiedy to zaczęły organizować się ogniwa Tajnej Armii Polskiej (TAP), która w 1941 roku podporządkowała się Związkowi Walki Zbrojnej, przyjmując kryptonim ,,Żaba”. ZWZ w Żyrardowie i okolicach powstał na przełomie 1939 i 1940 roku z połączenia organizacji wojskowych wywodzących się z przedwojennych organizacji zmilitaryzowanych i kombatanckich. Nie były to jedyne organizacje wojskowe na terenie Żyrardowa. Działały też Polska Niepodległa, Związek Odbudowy Rzeczypospolitej, Wolność Równość Niepodległość, Szare Szeregi wywodzące się z ZHP, organizacja harcerek ,,Młodego Lasu” i wiele organizacji lokalnych.

Jak podkreśla Edward Dębiński, prezes Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Ośrodka ,,Żaba” w Żyrardowie, autor książki ,,Żyrardowski Ośrodek ZWZ AK” - ,,Armia Krajowa na terenie ośrodka ,,Żaba” osiągnęła dużą liczebność, wykonała dużą ilość akcji zbrojnych i rozwinęła różnorodną działalność na szkodę okupanta. Należy zaznaczyć, że teren Żyrardowa i okolic był szczególnie trudnym terenem. Duża ilość ludności pochodzenia niemieckiego, która prawie w pełni podpisała volkslistę i dlatego warunki pracy konspiracyjnej były zbliżone do warunków, jakie panowały na ziemiach polskich włączonych do Rzeszy (…). Mimo tych trudnych warunków Armia Krajowa działała przez cały okres okupacji i straty poniosła stosunkowo małe. Mimo usilnych starań aparatu policyjnego okupanta, przy aktywnym współdziałaniu volksdeutschów, nigdy nie udało się rozbić organizacji ani nawet zahamować jej działalności. Jest to wynikiem patriotycznej postawy całej ludności polskiej Żyrardowa i okolicznych wiosek, która aktywnie współdziałała z konspirantami (…). Dzięki temu żołnierze armii podziemnej w tłumie ludności polskiej byli ukryci jak w gęstym lesie (…). Szczególne uznanie należy się rodzicom patriotycznie wychowanej młodzieży, a przede wszystkim matkom, które z drżeniem serca czekały na powrót swych dzieci, a mimo to heroicznie pomagały swym synom i córkom w wypełnianiu bezinteresownej, pełnej poświęcenia, aż do ofiary z życia, służby dla uciemiężonej Ojczyzny”.