Blisko 2000 uczniów i 160 nauczycieli z 38 szkół podstawowych wzięło udział w projekcie edukacyjnym Szkoła bliżej nauki. Nauczyciele podnosili kompetencje uczenia z zastosowaniem metody badawczej, uczniowie kształtowali umiejętności krytycznego myślenia i pracy zespołowej przy realizacji konkretnych projektów badawczych we współpracy z naukowcami. 2-letni projekt przygotowało Centrum Nauki Kopernik w partnerstwie z Biurem Edukacji Urzędu m.st. Warszawa i 6 gminami Mazowsza.

Podstawowym celem projektu było stworzenie warunków dla nauczania z wykorzystaniem elementów metody badawczej w szkołach, które zgłosiły się do programu. Nauczyciele – uczestnicząc w serii warsztatów w Centrum Nauki Kopernik gdzie sami stawiali pytania, tworzyli scenariusze i eksperymentowali z wybranymi interaktywnymi eksponatami  – zdobyli praktyczną wiedzę w stosowaniu metody badawczej. Uczniowie brali udział w zajęciach rozwijających ich kompetencje w zakresie przedmiotów matematyczno-przyrodniczych i informatyki. Potem w warsztatach kształtujących umiejętność samodzielnego myślenia i twórczego rozwiązywania problemów podczas pracy w zespołach. Zamiast przyswajania wiedzy z podręczników, uczniowie stawali się twórcami wiedzy. Zresztą – ci , którzy brali udział w projekcie Szkoła bliżej nauki dowiedli tego. Współpracując z  naukowcami, zrealizowali cztery projekty edukacyjno-badawcze.

Jak naukowcy

Uczniowie klas 5 i 6 - pod okiem Marcina Grabowskiego , biologa z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu - uczestniczyli w projekcie „M3 dla pszczoły”. Badali „strategię życiową” owadów, ich wymagania pokarmowe i rozwojowe oraz  sposoby konieczne do ich ochrony. Barbara Pietrzak, ekolog i biolog ewolucyjny z Uniwersytetu Warszawskiego zaproponowała uczniom, by poszukali odpowiedzi na pytanie w jaki sposób środowisko (np. obecność drapieżników) kształtuje zachowania zwierząt. Wybrali badania nad zachowaniem rozwielitek

i projekt „Środowisko czyni zwierzę”. Musieli wykazać się dużą cierpliwością (najpierw trzeba było założyć hodowlę) i odpowiedzialnością (by móc prowadzić obserwacje, zapisywać wnioski – trzeba było dbać o rozwielitki). Takie same zasady obowiązywały przy kolejnym projekcie „Koroduj”, do którego Magdalena Osial, chemiczka z Uniwersytetu Warszawskiego, zaprosiła uczniów  klas 7 i 8. Oni postanowili  zbadać wpływ czynników zewnętrznych na wytrzymałość metali oraz wpływ produktów korozji na wzrost roślin. Dariusz Aksamit, fizyk medyczny z Politechniki Warszawskiej też zaprosił uczniów klas 7 i 8. Zaproponował, by sami zaprojektowali i zbudowali układ do odczytu detektorów radonu i wykonali pomiary stężenia tego pierwiastka w swoim otoczeniu. Tak powstał projekt „Radon – zmierz to”. Uczestnicząc w nim zdobyli rzetelną wiedzę o samym promieniowaniu.

Korzyści z metody, korzyści z projektu  

Uczniowskie projekty badawcze były ukoronowaniem wszystkich wcześniejszych działań, które koncentrowały się na upowszechnianiu w szkołach nauczania metodą badawczą. Najpierw nauczyciele i uczniowie ją poznali, potem ćwiczyli wykorzystanie jej różnych elementów, by w końcu zdobyte kompetencje zastosować w całym złożonym procesie badawczym.

 Te eksperymenty były bliskie życiu i codzienności, dlatego tak zaangażowały uczestników. Wymagały zaprojektowania i przeprowadzenia doświadczenia, postawienia pytań, hipotez, zebrania wyników, zapisania spostrzeżeń, analizy obserwacji i wyciągnięcia wniosków. Na tym polega metoda badawcza. W ten sposób dzieci uczą się myślenia, samodzielności i zdobywają kompetencje potrzebne do życia w realiach XXI wieku.

2-letni projekt Szkoła bliżej nauki przygotowało Centrum Nauki Kopernik w partnerstwie z Biurem Edukacji  Urzędu m.st. Warszawa i 6 gminami Mazowsza - Grodzisk Mazowiecki, Otwock, Żyrardów, Kobyłka, Lesznowola, Stare Babice. Dzięki zaangażowaniu samorządów każda z 38 szkół, która zgłosiła akces, otrzymała 10 mobilnych zestawów edukacyjnych WODA, sprzęt i materiały do szkolnych pracowni z biologii, chemii, fizyki, geografii i matematyki oraz po 50 zestawów do nauki programowania Micro:bit.

Projekt dofinansowany z Funduszy Europejskich w ramach poddziałania 10.1.2 Edukacja w ramach ZIT. Dofinansowanie z RPO WM: 4 733 416, 65 zł.